Een paarse wereld

In augustus bloeien veel paarse bloemen: de heide natuurlijk, maar ook lamsoor en distels, (harige) wilgenroosjes en kattenstaart om er maar een paar te noemen. Een paarse wereld dus, deze maand. Maar het kan nog paarser. Dat las ik in een artikel op de site van Eos wetenschap. 

Lamsoor kleurt de Slufter op Texel paars in augustus

Eerst iets over kleuren. Die ontstaan doordat objecten bepaalde tinten uit het spectrum (van de regenboog om het zo maar even te zeggen) absorberen en andere kleuren uit het spectrum weerkaatsen. De bladeren van onze planten zijn groen omdat ze blauwe en rode kleuren absorberen. Ze gebruiken deze voor hun voedselproductie in de bladgroenkorrels. Groen en geel licht wordt daarbij niet gebruikt en die kleuren wordt weerkaatst, zodat wij een blad als groen zien. Paarse bloemen weerkaatsen dan juist weer blauw en rood tot een mengvorm die we zien als paars. 

Lamsoor

Wetenschappers vroegen zich af waarom planten voor hun bladeren juist rood en blauw licht absorberen en niet groen (of alle kleuren; in dat laatste geval zouden de bladeren zwart zijn trouwens). De zon zendt groen licht uit in een hogere intensiteit dan welke andere kleur dan ook, dus in dat opzicht lijkt groen absorberen veruit de slimste strategie. Twee wetenschappers, Shiladitya DasSarma en Edward W. Schwieterman, doken in dit vraagstuk en kwamen er achter dat onze huidige planten waarschijnlijk geen keus hadden omdat geel en groen licht al in gebruik waren bij andere organismen. Voor de tijd waarin fotosynthese op basis van chlorofyl de meest gebruikte op aarde werd (zo’n 2 miljard jaar geleden) waren oceanen al bevolkt door micro-organismen. Die deden aan een oudere vorm van fotosynthese. Deze micro-organismen bevatten een ander pigment (retinal), waardoor ze niet groen, maar paars van kleur lijken. De wereld zag er toen dus veel paarser uit dan in de augustusmaand nu! 

Wilgenroosje en heide op het Pieter Rozenvlak, Texel

De voorouders van onze planten, die de oceanen deelden met deze paarse micro-organismen, hebben zich gespecialiseerd in het absorberen van rood en blauw licht om niet te hoeven concurreren met deze oudere organismen die groen en geel al in gebruik hadden. De planten van vandaag hadden er dus helemaal anders, en misschien een stuk paarser, kunnen uitzien als zij de eerste keuze hadden gehad. Misschien wel zoals op onderstaande, door mij bewerkte, foto :).

Als de evolutie anders was verlopen
hadden onze planten er misschien zo uitgezien....

Uiteindelijk bleken 'de groenen' toch te winnen omdat deze planten het eerst 'aan land' zijn gegaan. Daar hadden ze geen concurrentie meer in het kleurenspectrum en hadden ze theoretisch over kunnen schakelen naar groen en geel licht. Maar het complexe omzetten van zonne-energie tot voedingsstoffen kon niet 'zo maar' meer veranderd worden. Dus soms moet je het doen met de middelen die je hebt en daar het beste van maken.

Ik denk dat planten daar prima in geslaagd zijn :).

Kale jonker en struikheide