woensdag 28 september 2022

Natuur in de buurt: de 'making of' mijn nieuwe natuurfilm

 

Een nieuwe natuurfilm is voltooid

Tijdens de coronajaren werd mijn wekelijkse blog gevuld met filmpjes uit het park tegenover mijn huis, omdat onze bewegingsruimte gedurende die twee jaren flink (en soms helemaal) beperkt was. Ik noemde de filmpjes 'citypark' met het oog op mijn internationale YouTubepubliek, dat mijn blogs niet leest maar wel de filmpjes bekijkt. Ik begon met nummeren bij het tweede filmpje en als ik toen had geweten dat het 75 filmpjes zouden worden, had ik geen romeinse cijfers voor de nummering gebruikt. Ik moest namelijk regelmatig opzoeken hoe bepaalde cijfers ook al weer geschreven werden op zijn 'Romeins' :). Nou ja, dat was een goede oefening in tijden dat we vaak niet veel te doen hadden. Sommige YouTubevolgers begonnen al te speculeren over een volgende lange film, maar ik had net mijn film 'De fascinerende wereld van bomen' afgerond (de première was in februari 2020, net voor de pandemie in alle hevigheid losbarstte), en ik moest er niet aan denken nog eens zo'n enorme (computer)klus te klaren. Dus ik hield de boot af en liet hen weten dat ik dat echt niet van plan was. Afijn....

Sinds begin 2020 film ik in 4K

Vlak voor het begin van de pandemie had ik een nieuwe camera gekocht. Ik kon nu in 4K-kwaliteit filmen en ik beschikte over een zoombereik van 1200 mm. Dat was voldoende om niet al te schuwe kleine vogeltjes behoorlijk in beeld te krijgen. Daar kon ik in het park flink mee oefenen. De maanden regen zich aaneen en de filmpjes ook. Tot het uiteindelijke aantal van 75 dus. Toen had ik het gevoel dat ik elk blaadje in het park en de omgeving wel zo'n beetje had gefilmd. Na zo'n focus op een bepaald onderwerp of gebied moet ik altijd even afkicken en komt de camera wat minder vaak uit de tas. Wanneer ik precies het idee kreeg om er (toch weer) een lange film van te maken weet ik niet, maar in de krokusvakantie ben ik aan de die enorme klus begonnen. Alle filmpjes bij elkaar duurden 4 uur en 20 minuten (en daarvoor had dus al een schifting plaatsgevonden van het ruwe materiaal naar de korte filmpjes). Ik moest dus grofweg tweederde van mijn materiaal weggooien om op een film van anderhalf uur uit te komen. Eerst heb ik de korte filmpjes allemaal nog eens bekeken (halve werkdag dus). Ik moest beslissen welke dieren in de verhaallijn zouden komen. Ik koos voor vogels die ik in meerdere seizoenen had gefilmd, zodat je hun leven kunt volgen gedurende het jaar en typische seizoensdieren zoals insecten. Daarnaast keek ik welke landschapsbeelden ik van het park wilde laten zien in de verschillende jaargetijden. Dit proces duurde al vele weken (ter geruststelling: dit was niet full time :)). Vervolgens moesten de geselecteerde beelden tot een goede eenheid worden samengesmeed, met een duidelijke verhaallijn en genoeg afwisseling om de kijker te blijven boeien. De urenteller liep verder op. Toen dit proces af was, heb ik een aantal weken pauze gehouden.

Toen de beeldmontage in grote lijnen af was heb ik een paar weken pauze gehouden

Tot zover is het veel werk, maar wel leuk werk. Nu volgde de fase van het gepriegel zoals ik dat noem. Er is enorm veel tijd nodig voor het selecteren van de muziek en het afstemmen van het ritme van de beelden op de muziek (ik heb geen privécomponist tot mijn beschikking dus ik werk met bestaande muziek). Ook moest ik zorgen dat omgevingsgeluiden en muziek met elkaar in harmonie waren en elkaar niet stoorden of verdrongen. Deze fase is één van de meest tijdrovende en menige avond ging ik met 'vierkante oogjes' naar bed van het staren naar het computerscherm. Buiten zijn om te filmen geeft heel wat meer ontspanning dan deze fase....

Buiten filmen is het leukste deel van elk filmproject

Een nog langere pauze was nodig en in de zomervakantie werd het tijd voor de laatste fase: het schrijven, inspreken en monteren van het commentaar. Ook hier ben ik menig uurtje zoet mee geweest, maar in augustus was het dan zover, de film kon 'gerenderd' worden zoals dat heet, zodat-ie klaar was voor vertoning. 

Ik ben blij dat Parkvilla filmhuis in Alphen aan den Rijn mijn film weer wil vertonen, zodat je deze op bioscoopformaat kunt zien. Dat gaat gebeuren op 20 oktober (13.30 uur), 27 oktober (20.00 uur) en 30 oktober (15.30 uur). Op 27 en 30 oktober ben ik er zelf ook bij om een korte inleiding te geven over de film. De tickets kosten 7 Euro (en met de Parkvillavriendenpas 5 Euro) per persoon. Tickets kun je online kopen via deze link. In het venster 'kies een dag' kun je de datum selecteren.

Een voorproefje van de film kun je zien door hier te klikken (of op de site van Parkvilla). 






dinsdag 20 september 2022

Een cameraloze zomer en verdedigingsmechanismen van planten

Sinds februari 2016 heb ik inmiddels (inclusief deze) 475 blogs geschreven en is mijn site ruim 85.000 keer bekeken. Aan de lange lijst met zoekwoorden probeerde ik elke week een nieuw onderwerp toe te voegen en meestal lukte dat heel aardig. Dit klinkt misschien als: het is genoeg geweest. Maar dat is niet het geval. Ik ga door met het fotograferen, filmen en schrijven over de natuur, maar niet meer elke week en niet op vaste dagen. Ik geef mezelf de ruimte om iets te schrijven als ik er zin en tijd voor heb en laat het 'harnas' van wekelijkse blogs los. 
Deze zomer heb ik de camera tijdens mijn vakantie helemaal niet in stelling gebracht. Dat was eigenlijk om twee redenen; ik kreeg langzaam het gevoel dat ik alles al zo'n beetje heb gefilmd (dat is vast niet waar :)) en ik heb weer een groot filmproject afgerond. Van de 'citypark' filmpjes waarmee ik tijdens de coronajaren verslag van de natuur deed, heb ik een anderhalf uur durende documentaire gemaakt met de titel "Natuur in de buurt". Daarover meer in een volgende blog. Het monteren, inspreken van commentaar en het verzorgen van muziek en geluid bij de film is een zeer tijdrovende klus achter de computer. Als ik een film heb afgerond kan ik even geen opname meer zien....

Van de week begon het weer te kriebelen en heb ik materiaal dat ik in juli geschoten heb in mijn zomertuin verwerkt tot een filmpje. Ik filmde in close up en het viel me op hoeveel haartjes en stekels er aan sommige planten zaten, onder andere aan de courgette en bernagie in de moestuin. Planten hebben drie soorten afweermechanismen om zich te beschermen tegen vraat van dieren: mechanische afweer, chemische afweer en indirecte afweer.

De courgetteplant maakt gebruik van mechanische afweer

Mechanische afweer
Dit is afweer in de vorm van stekels, doornen en brandhaartjes. Zo'n puntig uitsteeksel eet toch wat minder lekker weg in je mond. Soms gebruiken planten hierbij een trucje: passiebloemen bijvoorbeeld maken kleine, ronde, gele bolletjes op hun stengels en bladeren aan. Deze bolletjes lijken sterk op de eitjes van de zebravlinder, die graag eieren afzet op deze plant. Dat leidt, als de rupsen uitkomen, tot heel wat vraatschade. Vlinders inspecteren altijd of er op een plant misschien al eitjes van concurrenten zitten, bij te veel rupsen kunnen hun eigen nakomelingen namelijk met een voedseltekort te maken krijgen. Of de eitjes worden door eerder uitgekomen rupsen opgegeten. Dus als de vlinder denkt dat er al eitjes op de bloem zitten, vliegen ze naar een andere plant. Zo is de passiebloem met zijn gele bolletjes de vlinder te slim af. 

Tabaksplant: nicotine is een vorm van chemische afweer
Foto: By Fpalli - Own work, CC BY-SA 3.0, wikimedia

Chemische afweer
Een andere manier om te voorkomen dat dieren lekker 'dooreten' van een plant is het aanmaken van bitterstoffen of gifstoffen. Een bekend voorbeeld is de productie van nicotine door de gewone tabaksplant. Nicotine is zeer giftig; weinig organismen zijn daar tegen resistent. Voor mensen bijvoorbeeld zijn enkele tientallen milligrammen nicotine al dodelijk. Ook de productie van cafeïne door de koffieplant is een vorm van chemische afweer. Deze stof verlamt bepaalde insecten die de plant aanvreten.
Bij veel vormen van chemische afweer is deze constant in de plant aanwezig. Maar vaak wordt een chemisch afweermechanisme in werking gezet door de aanwezigheid van een herbivoor. Zo gaat de tabaksplant pas nicotine produceren als deze wordt aangevreten.

Indirecte afweer
Wanneer planten worden aangevreten door bepaalde insecten, kunnen ze geurstoffen afgeven die de natuurlijke vijand van deze insecten aantrekken. Er is dan sprake van indirecte afweer. Een voorbeeld is de sperzieboon die wordt belaagd door de bonenspintmijt. Wanneer de plant wordt aangevreten, geeft deze geurstoffen af die een roofmijt aantrekt. Daarnaast blijken bonenplanten in de directe omgeving van aangevreten planten ook deze geurstoffen op te vangen. De naastliggende plant gaat hierop tevens deze geurstoffen produceren om de roofmijt aan te trekken.

Mijn bonenplanten staan er nog goed bij, dus wellicht heeft bovenstaand afweermechanisme daar aan bijgedragen. Sperziebonen zijn niet te zien in het filmpje bij deze blog, maar wel tal van ander moois uit de tuin. Klik hier om het filmpje te bekijken. 




woensdag 7 september 2022

Mijn bomenfilm wordt voor het eerst vertoond in Limburg

Goed nieuws voor mijn Limburgse lezers! Op donderdag 29 september, om 19.30 uur wordt mijn film 'De fascinerende wereld van bomen', vertoond bij IVN Beekdaelen - Schinnen. 

Kijk voor het adres en meer informatie op hun website door hier te klikken. Je kunt daar ook de trailer bekijken via een link.

Reacties van eerdere bezoekers en de pers staan op deze pagina van mijn blog