woensdag 8 oktober 2025

Op paddenstoelenjacht

Ik ben er in de afgelopen weken regelmatig op uit getrokken om paddenstoelen te zoeken. Maar door het aanhoudend droge weer was er weinig te zien op dat gebied. Nu de herfstbuien over Nederland getrokken zijn, maakten we meer kans om wat paddenstoelen te vinden. Het Gouwebos is daarvoor een hotspot in onze buurt. Vorig jaar troffen we daar letterlijk duizenden vruchtlichamen van de honingzwam aan. Nu liepen we over hetzelfde paadje en er was geen honingzwam te bekennen. We hadden echter het vermoeden dat deze zwam ondergronds nog steeds alom aanwezig was. Gelukkig was er allerlei ander moois te zien. 

Het gewoon ijsvingertje is in Nederland en België een algemene verschijning. Maar hoe komt het dat ik het nooit eerder heb ontdekt?? Om te beginnen misschien door het formaat. De 'vingertjes' zijn maar 1 millimeter hoog en staan in groepjes, een soort kransjes van 1 centimeter doorsnede.

Gewoon ijsvingertje

IJsvingertjes zijn geen paddenstoelen maar slijmzwammen, net als de heksenboter waar ik eerder over schreef. Als je er met een loepje naar kijkt dan zie waarom ze ijsvingertjes heten: ze hebben een grijswitte kleur en zijn waterig doorschijnend, maar smelten niet :). Niet alleen in onze streken zijn ze algemeen, je vind ze van de noordpool tot in de tropen!

Gewoon ijsvingertje close up
Foto: Alan Rockefeller - https://www.inaturalist.org/photos/342355226,
CC BY 4.0, Wikimedia

Op naar de gewone paddenstoelen. Op verschillende plaatsen roken we de penetrante aasgeur van de grote stinkzwam. Het lukte maar op één plek om ook de paddenstoel zelf te vinden dankzij mijn man als superspeurder. 

Grote stinkzwam

De stinkzwam kruipt letterlijk uit een ei. Hoewel de paddenstoel zich daaruit bevrijdt met een eitand is het geen ei dat door een kip is gelegd maar een 3-6 centimeter grote knol. In enkele uren groeit een 10–20 cm lange poreuze en holle steel. Op de hoed van de paddenstoel zit een groene slijmerige sporenlaag die flink ruikt. De stank trekt vliegen en kevers aan die voor de verspreiding van de sporen zorgen. Die hadden hun werk al gedaan bij het exemplaar dat wij vonden. De hoed was inmiddels lichtgeel en heeft een patroon dat wel wat op morieljes lijkt.

De elegante grauwgroene hertenzwam stond balancerend op een takje. De paddenstoel leeft van dood hout en helpt zo de afvalberg in bossen te verkleinen.

Grauwgroene hertenzwam

De zwam bevat de stof psilocybine. Als je dat eet dan kunnen er bewustzijnsstoornisen en roesachtige verschijnselen optreden. Die effecten houden zo'n 3 tot 8 uur aan. Voor mensen die de stof binnen hebben gekregen lijkt dit veel langer te duren, omdat de drug ook het tijdsbesef kan veranderen. Psilocybine staat op de lijst van verboden middelen, maar paddenstoelen kunnen daarvoor niet gevangen genomen worden :). 

Het paddenstoelenbulletin wordt vervolgd in een volgend blog.



2 opmerkingen:

Henk zei

Zit de psilocybine in alle zwammen of alleen in de hertenzwam?

Monique zei

Het zit niet in alle zwammen maar wel in vele soorten paddenstoelen, zeker niet alleen in de hertenzwam