Zuidelijke groene schildwants: een variabel beestje

Ik liep deze week een rondje langs de tomatenplanten om te zien of er nog iets te oogsten viel. Op één tomaatje zat een voor mij onbekend insect met een opvallende tekening op zijn schild. 

Zuidelijke groene schildwants

Zoals altijd in dit soort gevallen bood ObsIdentify uitkomst: het bleek de nimf van een zuidelijke groene schildwants te zijn. De 'gewone' groene schildwants had ik al regelmatig in de tuin aangetroffen, maar deze zag ik voor het eerst. Zo groen was-ie trouwens nog niet. Het beestje was bruinzwart met witte en gele stipjes.

Toch moeten ze al een tijdje in onze tuin rondhangen, want deze - van oorsprong Ethiopische - insecten hadden al wat sporen achtergelaten. Het is een plaagsoort voor tomaten en paprika's. Bij nader inzien hadden ze flink huisgehouden in onze puntpaprika's deze zomer. Het insect prikt met zijn zuigende monddelen in jonge plantendelen en vruchten om het plantensap op te nemen. Dat is op zich nog te overzien, maar het beestje injecteert ook giftig speeksel, en dat leidt tot afstervend weefsel op de vruchten. De wonden kunnen ook worden geïnfecteerd door schimmels en bacteriën, en dan is de schade groot. Voor een paprikakweker is dat natuurlijk een flinke strop.

Schade aan de paprikaplanten

Normaal kweek ik de paprika's binnen op de vensterbank waar ze op het zuiden lekker staan te warmen in de zon. Door de droge en warme zomer had ik ze echter dit jaar eens buiten gezet. Er verschenen allemaal bruine plekken op het vruchtvlees, maar ik had geen idee waar dat door kwam. Op een gegeven moment kwamen er weer onbeschadigde paprika's aan de planten dus ik dacht er verder niet meer over na. Maar nu is de schuldige dus geïdentificeerd.....de zuidelijke groene schildwants.

Dat is trouwens een kleurrijk beestje. Voor ze als groene wants eindigen, maken ze vijf larvenstadia door als nimf, allemaal met verrassende kleurtjes. Zelfs de volwassenen kunnen wat kleurvariatie hebben. Het insect in mijn tuin was in het derde larvenstadium.

Met onderstaande foto's van Wikimedia laat ik de vijf nimfenstadia en de volwassen wants even zien.

Op onderstaande foto zijn de larven net uit het ei gekropen. Ze blijven in dit stadium in groepjes rondhangen, waarschijnlijk omdat ze in een groep individueel wat minder kans maken om opgegeten te worden.

Eerste nimfenstadium
Foto: Slimguy, CC BY-SA 4.0 via Wikimedia Commons

In het tweede stadium zijn het gedrongen zwarte wantsjes met rode stipjes.

Tweede nimfenstadium
Foto: Herb Pilcher, USDA Agricultural Research Service,
Bugwood.org, Public domain, via Wikimedia Commons

In het derde stadium komen er meer stipjes. De stipjes zijn niet meer rood maar geel en wit en er is nu een groen gestreept bandje bovenaan het schild.

Derde nimfenstadium
Foto: AnRo0002, CC0, via Wikimedia Commons

In het vierde stadium komt de groene kleur al door; de stipjes zijn nu geelwit en rood. De poten zijn ook fraai gekleurd.

Vierde nimfenstadium
Foto: Amada44, CC BY 3.0, via Wikimedia Commons

De nimf is bijna volwassen in het vijfde larvenstadium, nog even wat spetterende kleuren op het lijf!

Vijfde en laatste nimfenstadium
Foto: Katja Schulz from Washington, D.C., USA,
CC BY 2.0, via Wikimedia Commons

Als volwassen exemplaar doet de wants zijn naam eer aan met een groene kleur. In de zomer en het groeiseizoen is de volwassen wants overwegend helder groen. Tijdens het winterhalfjaar of na overwintering kleurt de wants bruin tot olijfbruin. Soms is er een opvallende gekleurde zoom te zien aan de voorkant van het halsschild. Je kunt de zuidelijke groene schildwants altijd herkennen aan de drie stipjes in het driehoekje op het schild.

Volwassen zuidelijke groene schildwants
Foto: Hectonichus, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

Tsja, als ik dit zie, dan wint de verwondering over de natuur het weer van de ergernis over de vraatschade. Maar ik ben dan ook slechts een hobbyteler en het is niet mijn inkomen....