woensdag 6 mei 2020

Zingende gaaien houden je voor de gek

Gaai
Vlaamse gaaien (tegenwoordig zeggen we overigens kortweg gaaien) kennen we vooral van hun luidruchtige geschreeuw in bossen en parken. Je ziet ergens een interessante vogel, ree of hert en sluipt nader bij om 'm beter te zien. Tien tegen één heb je ergens een gaai over het hoofd gezien die met een luid krassende schreeuw de benen neemt en zo ook alle andere dieren waarschuwt dat er indringers aankomen. Weg waarneming :). Toch is dat geschreeuw niet het enige geluid dat de gaaien produceren. De soort behoort zelfs tot de zangvogels, die daarvoor een speciaal orgaan in de luchtpijp hebben, de zogenaamde syrinx. In deze tijd kunnen gaaien je behoorlijk op het verkeerde been zetten door allerlei geluiden te imiteren. Op struintocht in 'mijn' parkje dacht ik ooievaars te horen klepperen. Nu loopt er in alle vroegte wel eens eentje naar eten te zoeken op het grasveld, maar voor zover ik weet is er geen nest of paartje ooievaars in de omgeving. Ik ging af op het geluid en zag een troepje gaaien in de boom zitten. Ze maakten allerlei verschillende geluiden (waaronder dat geklepper) en deden ook een kraai en een buizerd na. Ik zag het ze doen (je kunt het controleren in de film) anders had ik het niet geloofd. Op waarneming.nl wordt ook gerapporteerd dat ze kunnen hinniken als een paard, een miauwende kat kunnen nadoen en het geluid van kraanvogels produceren.
De langere kopveren zijn hier te zien
De gaaien zaten wel met een stuk of acht vogels bij elkaar. Zoiets blijkt een vrijgezellengroepje te zijn, op zoek naar een maatje voor het leven. Euraziatische gaaien zijn monogaam en broeden één keer per jaar in de lente. Aan het begin van de lente, meestal in maart en april, vormen ongepaarde vogels spontaan bijeenkomsten waar ze hun partners kiezen. Dat gaat gepaard met veel show, heen en weer vliegen, een opgezette 'kroon' (de veren op het hoofd) en een breed scala aan geluiden. Mannetjes laten zich opvallender zien dan vrouwtjes en ze achtervolgen ze ook. Zulke paringsbijeenkomsten kunnen plotseling ontstaan, dus je hebt geluk als je er een meemaakt. Ze worden vaak gestart door reeds gepaarde stelletjes die achter elkaar aan jagen en zich aan elkaar vertonen. Ongepaarde vogels uit de omgeving sluiten zich hier spontaan bij aan en worden geprikkeld om mee te doen. Soms bestaat zo'n groepje uit niet meer dan drie of vier vogels, maar er zijn er ook van dertig of meer gaaien. Deze bijeenkomsten vinden soms ook later in het seizoen plaats (juni), hoewel die bijeenkomsten waarschijnlijk het gevolg zijn van het feit dat een gepaarde vogel zijn partner of nest verliest in plaats van dat nieuwe vogels hun eerste partners vinden. Dus mocht je vreemde geluiden in een boom horen, ga dan gauw kijken of je getuige kunt zijn van zo'n spektakel. Door het vele heen en weer vliegen was het moeilijk te filmen, maar ik heb mijn best gedaan om je een blik te bieden op dit bijzondere gedrag. Klik hier om de film te zien.




Geen opmerkingen: