Molshopen en mollentelling

Voornes Duin

Tijdens ons korte uitje naar Voornes Duin hadden we een strakblauwe lucht, in deze sombere winter zou je haast vergeten hoe dat eruit ziet... In de zandduinen zag ik veel molshopen. Ik vroeg mij af hoe de mollen dat deden in zulk zacht zand. Het lijkt me dat de tunnels die ze graven meteen achter hun instorten. Op de site van de zoogdiervereniging lees ik dat  "de mol overal voorkomt waar de grond geschikt is om in te graven. Voorwaarden zijn dat de bodem niet te zandig, te vochtig of te stenig is en dat er voldoende regenwormen aanwezig zijn. De bodem mag daarom ook niet te zuur zijn. De mol heeft een voorkeur voor rulle, humusrijke grond met een niet te hoge grondwaterstand en permanente begroeiing. Hij komt vooral voor in loofwouden en graslanden, maar ook in tuinen, bosranden, parken en boomgaarden, tot een hoogte van 2000 meter." 

Molshopen in Voornes Duin

Dat bevestigt mijn aanname en tegelijk betekent het dat het duintje op de foto blijkbaar (toch) niet te zandig is. Zo te zien is er in ieder geval ook permanente begroeiing. De aanwezigheid van een mol is in het algemeen een teken van een gezonde en vruchtbare bodem, zo meldt natuurpunt.be. Laat dat een troost zijn als een mol je tuin bezoekt. Wij hebben er in ieder geval regelmatig een. Samen met onze "groene buren" zijn we er blij mee en gedogen de hopen die ze opwerpen in onze redelijk natuurlijke tuinen. Helaas wonen aan de andere kant mensen met een stenen tuin en kunstgras. Ze bespraken tot mijn verdriet vorig jaar mollenbestrijding met hun tuinman. 

De mol zelf zien we nooit, soms vinden we wel eens een dode mol tijdens een wandeling. Daarom deze foto van Wikimedia om het beestje even in de spotlights te zetten. 

Europese mol
Foto: Mick E. Talbot - CC BY-SA 3.0, Wikimedia

Mollen zijn tussen de 11 en 16 centimeter lang en hebben een kort staartje van 2-4 centimeter. Ze zijn goed aangepast voor hun gravende leven onder de grond: de scherp horende oren zitten inwendig, de (minder belangrijke) ogen zijn klein, de graafpoten royaal en hun haren zijn recht ingeplant. Dat laatste betekent dat ze zich makkelijk vooruit èn achteruit kunnen bewegen. Een mol kun je nooit tegen de haren instrijken :). Mollen wegen rond de 100 gram en per dag moeten ze 50 gram regenwormen (hun belangrijkste voedsel) eten om op gewicht te blijven. Omdat regenwormen veel water bevatten, hoeven mollen niet te drinken. Zijn voedsel speurt hij op met zijn neus. Daarin zitten de organen van Eimer. Dit zijn kleine ronde zwellinkjes vol met zenuwuiteinden. Die zijn zó gevoelig dat ze als tastorganen dienst doen. Door regelmatig zijn gangenstelsel te onderzoeken, vindt de mol de regenwormen die erin gevallen zijn. Hij eet ze meteen op, of verdooft ze met een beet om ze later te consumeren. Wetenschappers hebben voorraadkamers met meer dan 1.000 regenwormen gevonden! Voordat ze de wormen daadwerkelijk eten, knijpen ze met hun klauwen eerst de aarde en darminhoud uit het wormenlijfje.

Hun gangenstelsel kan wel 60 meter lang zijn. De dieper gelegen tunnels kosten wat meer tijd, maar de oppervlakkige gangen (ook wel mollenritten genoemd), graaft de mol met een snelheid van 10-15 meter per uur. Na 4 uur foerageren in de tunnels, neemt-ie 4 uur rust. 

Sta even stil bij de mol(shoop) tijdens de landelijke mollentelling

Door hun ondergrondse bestaan vergeten we de mol weleens, maar eigenlijk is het een fascinerend zoogdier. Omdat mollen in de smalle tunnels leven, zitten ze voortdurend in een omgeving met veel koolstofdioxide en weinig zuurstof. In 2010 ontdekten wetenschappers dat mollen grote hoeveelheden koolstofdioxide kunnen verdragen en hierdoor hun eigen uitgeademde lucht opnieuw kunnen inademen zonder te verstikken. Eigenlijk moet je dus bij elke molshoop even denken aan de bijzonderheden van dit nijvere beestje. 

Komend weekend staan - als het goed is - veel mensen stil bij de mol(shoop). Dan is er namelijk de landelijke mollentelling, die vooral bedoeld is om de verspreiding van mollen beter in kaart te brengen en meer over het gedrag te leren, zodat we zo goed mogelijk kunnen samenleven met de mol. Het is tekenend dat ik 'mollen' invoer in Google en dat ik me dan eerst door tientallen sites over mollenbestrijding moet worstelen eer ik bij natuurinformatie kom. Kijk op deze pagina van de zoogdiervereniging  om te zien hoe je mee kunt doen met de mollentelling. Tel ze, dit weekend!