Als de kortste dagen van het jaar achter ons liggen, is de zang van de zanglijster het eerste lentesignaal. Ik hoorde hem toen ik in alle vroegte bij het Stammenderbos in Limburg was en ondanks het geruis van de snelweg lukte het aardig om het geluid vast te leggen. Ook de bloei van de hazelaarkatjes geeft aan dat er weer beweging zit in sommige bomen en struiken. Op het plateau van Doenrade sprong een solitaire linde in het oog, de zon kwam achter de boom op, zodat je de contouren goed kon zien. De bladeren van de linde zijn een omgekeerd (en enigszins scheef) hartje en ook de boomkruin heeft een omgekeerde hartvorm. De linde heeft 400 familieleden, die vooral in de tropen voorkomen, zoals jute. In Nederland zijn maar twee soorten linden inheems, dat zijn de winter- en zomerlinde. Andere lindesoorten, zoals bijvoorbeeld de zilverlinde zijn aangeplante sierbomen.
Het lindeblad is hartvormig
met een 'scheve bladvoet'
Na de laatste IJstijd verschenen zo'n 8500 jaar geleden winterlinden in Nederland. In het iets warmere zuiden van ons land kwam ook de zomerlinde voor, met name in het Limburgse lössgebied. Daar waren mooie oerbossen met linden te vinden. Ongeveer 5000 jaar geleden gingen die bossen hard achteruit. De inwoners rooiden bos voor landbouwgrond en bevoordeelden de eik die met zijn eikels waardevol voedsel voor de varkens leverde. De lindebast werd afgescheurd om touw, matten, vloerbedekking en papier te maken. Dat overleefde zo'n boom niet. Ondanks het feit dat linden vanuit de wortels nieuwe loten kunnen aanmaken was deze roofbouw te heftig om er bovenop te krabbelen. Een linde heeft een voedselrijke bodem nodig waardoor het herstel van de bossen te langzaam ging. Op de door landbouw uitgeputte gronden kan de boom nauwelijks groeien. Beuken namen in de bossen de plaats van de linden over.
Daar waar de linden in de buurt van bebouwing groeiden werden ze echter gekoesterd. De linde gold vaak als heilige boom, eronder werd recht gesproken, vergaderd, feest gevierd en getrouwd. Op de lijst van monumentale bomen in Nederland neemt de linde een belangrijke plaats in. Ik heb de linde in het filmpje van deze week eens opgezocht in het landelijk register, de boom heeft de status 'monumentaal' en is ergens tussen 1890 en 1900 geplant. Hij is regelmatig geknot, wat je ook kunt zien aan de dikke takkenknoesten tussen het dunnere hout in de kroon. De boom is 10 meter hoog en meet 340 cm in omtrek. In vijf jaar tijd is de omtrek met 20 cm toegenomen. De conditie van de boom is 'goed' volgens de gegevens. Dat is mooi want linden kunnen wel 700 jaar worden, dus dan kan deze nog een tijdje mee.... Verschillende vlinderrupsen leven van het lindeblad, zoals de lindepijlstaart waarover ik in mei 2018 al eens een blog schreef.
Bekijk en beluister de eerste lentesignalen en de monumentale linde in het filmpje van deze week (e-mailabonnees klik hier).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten