zaterdag 18 november 2023

Van alles en nog wat in de Amsterdamse Waterleidingduinen

Op 30 oktober, de enige zonnige en droge ochtend in een zeer natte en stormachtige week, hadden we nog eens tijd om door de Waterleidingduinen te struinen. Meestal proberen we rond midden oktober naar de duinen te gaan, want dan is de bronsttijd van de damherten in volle gang. Nu waren we er zo'n beetje aan het eind van de bronst; de territoria waren verdeeld. Veel mannetjes hielden nog de wacht bij hun bronstkuil en er werd wel wat geburld, maar niet meer intensief. In dit filmpje kun je het burlen - of knorren zoals het eigenlijk heet bij damherten - nog horen, als je het volume flink omhoog zet. De zang van een roodborstje is beter te horen :). Vrouwtjes zagen we nauwelijks, waarschijnlijk zijn de meeste al gedekt en zij houden zich nu ergens koest op een verborgen plekje. 

Een damhert bij zijn bronstkuil

Maar er was nog meer te zien dan de tientallen damherten. Net als vorig jaar waren er enorm veel parasolzwammen. Deze kanjers konden we in alle stadia bewonderen. 

Net uit de grond: 
Als sambaballen voordat de hoed zich spreidt
En in volle omvang

Er was genoeg zon en maar weinig wind. Hierdoor waren de omstandigheden voor libellen ook prima.  De bruinrode heidelibellen zoefden in tandem door de lucht. Nu konden ze nog paren en eitjes afzetten om zo hun nageslacht veilig te stellen; de nieuwe generatie die in 2024 zal uitvliegen na een periode in het water te hebben geleefd. Een parend stel streek voor onze voeten neer in het zand.

Paring van bruinrode heidelibellen

Ook op de bomen was het een en ander te beleven. De oranje aderzwam is een soort die ik niet eerder heb gezien. Zo leer ik elke keer weet iets nieuws!

Oranje aderzwam

De oranje aderzwam groeit als een korst op dood hout (liggende of nog rechtopstaande stammen) van onder andere beuken en eiken. De vruchtlichamen beginnen als kleine vlekken op de schors en worden later groter om uiteindelijk met elkaar te versmelten. Ze liggen plat op de ondergrond en zijn er stevig mee verbonden. Omdat naburige vruchtlichamen kunnen versmelten, ontstaan er hele plakkaten van grillig gevormde zwammen. De sporen worden op dit geribbelde oppervlak gevormd. Vooral aan de rand is de kleur van de korsten vaak fel oranje, in het midden is hij meestal grijzig met rozeachtige tinten. Het vlees voelt wasachtig aan, maar wordt bij veroudering of uitdroging bros en hard. De paddenstoel veroorzaakt witrot, doordat de schimmel de lignine van het hout afbreekt met behulp van allerlei enzymen. Dit is een paddenstoel om eens goed in detail te bekijken!

Op een andere boom groeide de gele korstzwam. Die zwammetjes zijn gegolfd. Van onder zijn ze glad, maar aan de bovenkant voorzien van een vachtje. Ze zijn goudgeel of goudbruin, en vaak versierd met een donkere bandering die parallel aan de rand over de hoed slingert. Ook dit is een saprofyt ofwel houtopruimer. Je ziet ze ook wel eens op paaltjes langs weilanden. Die paaltjes zijn dan geen lang leven meer beschoren.....

Gele korstzwam

Honingzwammen groeiden aan de voet van weer andere bomen. Over deze fascinerende paddenstoel schreef ik eerder deze blog.

Honingzwam

Heel tevreden met de mooie wandeling en de vele waarnemingen reden we naar huis. De ruitenwissers moesten al weer aan het werk, we waren net voor de bui 'onder dak'. 

2 opmerkingen:

Aritha V. zei

Genoten van je blog. Ik was dan ook echt op zoek naar een natuurblog. Zo leuk, ik denk dat ik dezelfe zwam gezien heb als die jij zag. Misschien plaats ik hem de volgende keer op mijn blog.

Die libellen vind ik geweldig. Tandem.

Lieve natuurgroet,
Aritha

Monique zei

Bedankt voor je reactie!