 |
| Koperwiek |
Al weer twee weken geleden joeg een sneeuwstorm over ons land. We waren op dat moment in Zuid-Limburg waar weinig sneeuw viel en de wind nauwelijks de takken beroerde. Code rood leek daar dan ook wat overdreven, maar maakte reizen naar het noorden onmogelijk. Toen we maandagmiddag terugkeerden naar huis lag in Zuid-Holland een redelijk pak sneeuw en er viel nog een beetje bij. Tijd om verslag te doen van het winterse weer in het park. Tot mijn vreugde zag ik er koperwieken, deze prachtige lijsters met koperkleurige vlekken bij hun vleugels zochten voedsel aan de voet van bomen. Ze komen uit Siberië en brengen bij ons alleen de winter door. Dit was mijn eerste waarneming van dit seizoen. Er scharrelde een groepje van 10-12 vogels rond en ik kreeg ze goed in beeld. Aan het foerageergedrag kun je koperwieken goed onderscheiden. Jac. P. Thijsse heeft dat in 1902 al eens mooi beschreven in het tijdschrift De Levende Natuur:
"Een lijstertroep is gemakkelijk van een vlucht spreeuwen te onderscheiden, doordat de laatste zich altijd met groote juistheid tegelijk en in dezelfde richting, ja zelfs in hetzelfde vlak bewegen. De lijsters daarentegen blijven wel bij elkaar, maar hebben volstrekt geen eenheid van beweging. Let maar eens op. Een troep koperwieken is bezig in een weiland. Uit de verte kunt ge al zien, dat het koperwieken zijn, niet alleen aan hun grijzen rug en wit met zwart gestippelde buikzijde, maar ook aan de omstandigheid dat ze huppelen en dat de troep over een groote oppervlakte verspreid is. Waar twintig koperwieken ,,grazen", kunnen wel honderd spreeuwen een plaats vinden. Nu komt ge wat al te dichtbij en een der koperwieken meent, dat er gevaar is. Hij steekt zijn kop op, zegt: "sriee" en vliegt dan weg over een stuk of drie van zijn makkers heen. Deze zien omhoog, vinden, dat het ook "sriee" is en ijlen hem na. En dan ontstaat er onder de overigen wat ongerustheid. Sommige kijken op, andere blijven dooreten, af en toe vliegen er een stuk of zes op en dat kan zoo wel meer dan een minuut voortduren. De eerste vluchteling zit al lang ergens in een boom, als de laatste troep pas onderweg gaat en dan mankeert er nog veel aan, dat ze alle dezelfde richting nemen. Het gebeurt heel dikwijls, dat een groot gedeelte in boomen aan de tegenovergestelde zijde van het veld terecht komt. Dan ontstaat er een groote ongerustheid, totdat troep No. 2 zijn vergissing bemerkt en weer heel ordeloos zijn weg naar het gros van 't leger zoekt."
 |
| Smelleken Foto: David St. Louis - Merlin 2, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org |
Koperwieken en andere lijsterachtigen hebben een typische manier van vliegen: ze houden de vleugels eentiende van een seconde tegen hun lijf en maken een korte, golvende vlucht. Florian Bijmold heeft daarbij iets heel opmerkelijks waargenomen. Roofvogels zoals sperwers en smellekens imiteren deze vlucht en vliegen mee met zo'n slordige groep alsof ze lijsters zijn en slaan vervolgens toe om een koperwiek of kramsvogel te pakken. In het tijdschrift De Takkeling beschrijft hij zijn eerste waarneming op dat gebied:
"Zeer laag over de grond zag ik vanuit mijn ooghoek een smelleken aankomen. De vogel vloog linea recta naar de net opgestegen lijsters. Een paar seconden daarna vloog het smelleken in dezelfde lijn en met ongeveer dezelfde afstand tussen de lijsters mee. Het smelleken maakte dezelfde vleugelslagen als de kramsvogels en de koperwieken. De roofvogel manifesteerde zich als een lijster. Ik had moeite om in die paar seconden voor de uiteindelijke aanval het smelleken te herkennen tussen de bijna even grote lijsters. Het smelleken had zich geïnfiltreerd in de groep en die hadden te laat door dat er een wolf in schaapskleren met hen meevloog. Het smelleken sloeg na een korte versnelling een kramsvogel. De twee vogels ploften samen op de grond. Een schermutseling volgde en het duurde meer dan vijf minuten voordat het smelleken de kramsvogel had gedood."
Later nam hij hetzelfde gedrag bij sperwers waar en ook andere vogelwaarnemers hadden dit specifieke gedrag opgemerkt. Niet alleen imiteerden de sperwers lijstergedrag, maar ze pasten dezelfde truc ook toe bij kieviten, tortels, gaaien en groene spechten. Hoewel ik onlangs een sperwer in het park zag, konden de koperwieken deze dag rustig eten zoeken. Behalve een fietser en een filmer kwam er even niemand op hun pad. Klik hier om het filmpje te bekijken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten