Een vliegend boterbloempje

Op 1 mei van dit jaar maakten we een mooie wandeling door het Duitse deel van het Wormdal, bij Würselen (ten noorden van Aken). We waren even vergeten dat 1 mei een vrije dag is in Duitsland, dus het was tamelijk druk op de route. Het mooie weer had veel Duitse wandelaars en fietsers naar buiten gelokt. Toch deden we mooie natuurwaarnemingen. Terwijl we over een steile helling naar boven liepen, keken we uit over een paar weilandjes waar een groepje reeën zich tegoed deed aan het gras en malse blaadjes van de heggen. Een buizerd met een prooi wiekte weg tussen de bomen en op het pad vonden we een dode spitsmuis. 

Ik was goed bij mijn verstand maar toch zag ik een boterbloempje vliegen. Zoals je begrijpt gaat het hier niet om de gele bloemetjes. Er is een dagactieve nachtvlinder naar deze plant genoemd, waarschijnlijk vanwege de gele vleugels. 

Ik zag een boterbloempje vliegen

De Latijnse naam luidt Pseudopanthera macularia, daar komt de oude Nederlandse naam Panterspanner vandaan. Ik vind het patroon inderdaad meer panterachtig en de vergelijking met een heldergele boterbloem zie ik toch minder. Het vlindertje behoort tot de familie van de spanners. Spannerrupsen hebben op het achterlijf slechts twee paar schijnpoten (andere rupsen hebben er meer): een paar naschuivers aan het uiteinde en een paar buikpoten op korte afstand daarvoor. Het middendeel van het lichaam heeft geen poten en wordt bij het voortbewegen steeds in een boog omhoog gespannen, waarbij het achtereind van het lichaam tot bij de voorste pootparen wordt getrokken. De Nederlandse naam voor de familie van de spanners is afgeleid van deze manier van voortbewegen.

Op onderstaand plaatje zie je de groene rups van het boterbloempje afgebeeld (nr 6). 

By William Butler - https://www.biodiversitylibrary.org
/item/127820#page/7/mode/1up,
Public Domain, Wikimedia

De rupsen kun je nog tot in september zien, het diertje brengt als pop de winter door; in de grond of de strooisellaag. Van eind april tot begin juli kun je de vlinders zien fladderen. Daarvoor moet je wel een beetje geluk hebben, want ze zijn vrij zeldzaam en komen maar op enkele plaatsen in ons land voor. Op het kaartje kun je zien waar je kans hebt om dit vliegende bloempje te zien.

Verspreiding Boterbloempje in 2024
Bron: Waarneming.nl