vrijdag 15 april 2022

Paaseieren en paaskuikens van de grauwe gans

Vorige week kondigde ik aan dat je in de blog van deze week antwoord zou krijgen op de vraag hoeveel vogels er voorkomen in de Waddenzee. Op dat antwoord moet je nog een week wachten, want het filmpje dat ik deze week maakte van grauwe ganzen vond ik door de eieren en kleine gansjes erg goed bij Pasen passen. Dat heb ik dus voorrang gegeven. 

Kuikens van de grauwe gans

Na de terugkeer van de winter, met sneeuw, hagel en harde windstoten (mijn pas opgezette tuinkasjes woeien meteen weer uit elkaar), genoten we vorig weekend van het lenteweer. We maakten een fietstocht van een kilometer of 40 rond de vogelgebieden in onze omgeving. Langs de Wijde Aa, via de Mattenkade naar de Wilck en langs het Spookverlaat en de Spijkerboorse kade naar het Zaans Rietveld. We hoorden en zagen enkele grutto's, maar we vonden het verdacht stil op de route. Naar ons gevoel (en dat van een medevogelaar die we onderweg tegenkwamen) waren er veel minder (weide)vogels te zien dan anders. Pas toen we weer in de bebouwde kom fietsten werd het druk met vogels. Langs het Weteringpad zagen we broedende meerkoeten, futen en grauwe ganzen met jonkies. De volgende dag ben ik er op uit gegaan om dit ganzengrut te filmen. We hadden tijdens de fietstocht een verlaten nest gezien met de eieren er nog in. Dat lag er de volgende dag nog precies zo bij, dus die eieren komen niet meer uit. Het waren er zes, dat is precies het gemiddelde aantal eieren dat een grauwe gans legt. 

Ganzeneieren in een verlaten nest

Ik vroeg me af hoe het zit met het broedsucces van de grauwe ganzen. Van een zeldzame broedvogel in de jaren 70 is de populatie inmiddels toegenomen tot zo'n 165.000 broedparen. Ik vond twee studies over het broedsucces van deze vogels, één over de Gelderse Poort (uitgevoerd door de Zoogdiervereniging) en de andere over het Het Verdronken Land van Saeftinghe (Zeeland) (onderzocht door Bas de Maat voor het Zeeuws Landschap), beide ongeveer 10 jaar geleden gerapporteerd. De conclusies van de twee rapporten zijn ongeveer gelijk: het aantal nesten dat met succes jongen voortbrengt is gering; slechts tussen de 5 en 10%. In Zeeland verdwenen enkele nesten bij hoog water, maar in het algemeen waren roofdieren verantwoordelijk voor het verorberen van de eieren. In de Gelderse Poort werd met cameravallen gewerkt. Daarmee registreerden de onderzoekers vos, das, steenmarter, bruine rat en zwarte kraai, maar ook mensen die de eieren in het water dumpten of anderszins manipuleerden. De vos was veruit de frequentste bezoeker en 'boosdoener', bij tweederde van de gepredeerde nesten speelde Reintje een rol. Ook in Zeeland was de vos een belangrijke predator van de ganzeneieren. Dit werd waargenomen aan de hand van vossenprenten tijdens de wekelijkse controlebezoeken. De kleinere predatoren zoals een kraai of rat kunnen alleen ganzeneieren eten in een verlaten of tijdelijk onbewaakt nest. Ze krijgen een broedende gans beslist niet van hun plek. Vossen zijn echter in staat om een gans van haar nest te jagen. En zo maken ze niet alleen de weg vrij om zelf een eitje te pikken, maar banen ook het pad voor de kleinere voedselzoekers. Een opvallende conclusie was dat vossen meestal niet een heel legsel weghalen uit ganzennesten, zoals ze doorgaans doen bij nesten van andere vogels, maar per nacht slechts een of twee eieren. Doordat ze vaak terug blijven komen, verdwijnt uiteindelijk toch het hele legsel. Het waarom van deze strategie blijft natuurlijk een raadsel, misschien is zo'n groot ganzenei voedzaam genoeg om een etmaal op te teren. Wij hebben ooit een ganzenei gekocht bij een boerderij, met zijn tweeën hadden we genoeg aan dat ene ei! Met 150-200 gram per stuk wegen ze ongeveer drie keer zoveel als een kippenei.

Afijn, even verderop waren geen nesten te zien, maar wel diverse ganzenfamilies met ieder een stuk of vijf kuikens. Ze hadden het beredruk met hele gewone avonturen: beetje eten, beetje soezen, beetje lopen en een paar keer in en uit het water om een beetje te zwemmen :).

Mijn eerdere blogs over grauwe ganzen kun je lezen door hier te klikken.

Bekijk het ganzenfilmpje van deze week door hier te klikken



Geen opmerkingen: