Verliefde eksters

Ik maakte een rondje langs de polders en het park op de laatste dag van 2020. In Alphen was net een flat opgeblazen met een vuurwerkbom, daarom cirkelde er een politiehelikopter door de lucht, achter een biddend valkje langs. In de polder zag ik na lange tijd de zwanenfamilie nog eens. Zo te zien was het stel nog compleet en de zeven jongen hadden nu een wit verenpak met de laatste grijze veren uit hun eerste maanden. Mussen tsjilpten uitbundig en spreeuwen genoten al zingend van de zon. Een eksterpaartje verstevigde hun band door gezellig naast elkaar in de boom te zitten en een beetje te 'babbelen', af en toe een beetje opgeschrikt door een knalletje van illegaal vuurwerk in de verte. 

Ekster met ei
Bron: Cornelius Nozeman
De Verdieping: Verleden van Nederland, 
wikimedia

Eksters blijven vaak een aantal jaren bij elkaar en bezetten jaarrond een territorium, waar ze voedsel zoeken en broeden. In een eikenboom in het park zie ik al jaren een eksternest. Een paartje herken je aan het feit dat ze geen agressief gedrag naar elkaar vertonen en aan specifieke begroetingsrituelen: de man doet de vleugels omlaag en/of de staart omhoog, soms met 'pluizige' veren waardoor het witte deel meer opvalt. Soms antwoorden de vrouwtjes hierop door te bedelen, dat doen ze zoals in je in de tekening ziet.

Bedelende ekstervrouw (rechts)
Bron: Baeyens, G. (1979)

Eksters die een paarband hebben, vechten niet onderling om voedsel en delen grotere prooien, zoals een muis, pad of ei, met elkaar. Verder willen mannetjes dat vrouwtjes hun veren gladstrijken. De man benadert daarvoor het vrouwtje, zijn veren pluizig uitgezet en met zijn hoofd omlaag. Voor en na zo'n poetssessie zitten de vogels samen te rusten, maken lichamelijk contact en uiten een zacht gebabbel. Ik zag dat de eksters elkaar naderden en samen gingen zitten babbelen, maar aan poetsen kwamen ze niet toe in het drukke park met veel wandelaars. Misschien zie ik dat een volgende keer. Binnenkort zullen ze met z'n tweeën het nest gaan repareren; een eksternest herken je aan het 'dakje' dat er boven zit. Een heel nieuw nest bouwen kost zo'n veertig dagen inspanning van beide seksen. De bodem van het nest is gemaakt met een laagje klei en daarop zit een nestkom van fijn gevlochten plantenwortels. Het dakje beschermt de jongen tegen kraaien en roofvogels. De relatief kleine eieren zijn iets meer dan 3 cm lang en variabel van kleur en patroon: vaak lichtblauwgroen met olijfbruine of grijze spikkels en vlekken. Bekijk de eksters en andere vogels in het filmpje door hier te klikken.