zaterdag 19 oktober 2019

Ganzenvoet: spinazie van de polder

Bloeiende melganzenvoet
Foto: Rasbak - Eigen werk,
CC BY-SA 3.0 wikimedia
Het najaar kent vele gouden momentjes als de zon opkomt bij heldere hemel na een koude nacht. In de polder steeg damp op uit de slootjes en de schapen en koeien staken mooi af tegen het goud gekleurde gras toen ik bij zonsopgang in de polder vertoefde. In de film van vorige week zag je ganzen, deze week zie je - behalve die mooie zonsopgang - ganzenvoet. En dan bedoel ik niet de pootjes van de vogels, maar een plant die zich goed kan handhaven op zeer voedselrijke grond en zelfs resistent is geworden tegen sommige chemische bestrijdingsmiddelen. Een echte 'overlever' dus. De plant valt misschien niet meteen op met zijn groene bloemtrosjes maar kan talrijk aanwezig zijn. Een flinke plant maakt tienduizenden zaden. Eenmaal ondergeploegd behouden ze tientallen jaren hun kiemkracht. Boeren zijn niet blij met deze plant op hun akker want ze concurreren sterk met de voedselplanten en zijn gastheer voor veel virussen die ze over kunnen dragen op de cultuurgewassen. Melganzevoet is waardplant voor diverse virussoorten, zoals het streepmozaïekvirus in gerst, de vergelingsziekte in bieten, het aardappelmozaïekvirus en het aardappel X-virus. Dat laatste tast planten van nachtschaden aan, zoals tomaten en paprika, die daardoor geen vruchten maken en afsterven. Ook is melganzevoet waardplant van diverse aaltjessoorten, zoals het stengelaaltje, het bietencysteaaltje, het chrysantenbladaaltje en verschillende wortelknobbelaaltjessoorten. Toch is de plant ook nuttig voor de mens. De zaden werden vroeger vermalen tot meel. Daarvoor werd ganzenvoet geteeld op akkers. Dat leverde dan zo'n 4500 kg zaad op per hectare. Even omgerekend naar zaadjes van 0,7 gram waren dat bijna 6,5 miljard zaden! De bladeren kun je eten als spinazie. Ze zijn dan een bron van essentiële voedingsstoffen zoals vitamine C en aminozuren. Vinken houden trouwens ook van de zaden. Al met al heb ik een beetje dubbel gevoel bij de plant. Bekijk 'm in de film van deze week (e-mailabonnees klik hier).


Geen opmerkingen: