Onlangs hebben we een week doorgebracht op de grens van de provincies Groningen en Drenthe, aan het Paterswoldsemeer. De omgeving heeft van alles wat: meren om op te varen, een waterbergingsgebied met hoge natuurwaarde (de Onlanden) waar je heerlijk kunt fietsen en een landgoederengordel met allerlei wandelroutes. Op een zandrug ten zuiden van de stad liet de Groninger elite in de tweede helft van de 18e eeuw een achttal landhuizen bouwen. Eén daarvan is Landgoed Vennebroek, 17 ha parkbos en natuur met prachtige eiken- en beukenlanen. Grauwe en Canadese ganzen hadden al kleintjes, we zagen visdiefjes over het water scheren en een knoepert van een rups kruiste ons pad. Het beestje was al gauw 10 centimeter lang en zo dik als een vinger. Hier hadden we te maken met een rups uit de houtboordersfamilie: kaal en met een made-achtig uiterlijk. De kleuren waren nogal opvallend: donkerrood van boven en naar de zijkanten toe wat meer oranje/roze met zwarte accenten op de kop, dit is de wilgenhoutrups.
Hoewel ze de naam houtboorder hebben, kunnen ze niet zo maar een gat in elke boom boren. Uit onderzoek is gebleken dat onbeschadigde schors door jonge rupsjes niet door te knagen is. De eitjes worden dan ook gelegd in verse wonden, waar het cambium (de dunne laag tussen schors en het kernhout waar water- en voedseltransport van de boom plaatsvindt) aan de oppervlakte ligt. Pas uit het ei gekomen rupsjes kunnen 6 dagen zonder eten omdat er blijkbaar niet altijd meteen voedsel beschikbaar is. De vele eitjes worden ook vaak afgezet in gaten waar al rupsen van de wilgenhoutrupsen zitten, dan vinden we rupsen van verschillende leeftijden in het hout. De kleine rupsjes blijven 18-22 maanden in het cambiale deel van de boom, ze zijn dan 3,5 centimeter lang. Daarna boren ze zich een weg in het kernhout. Op dat moment zijn ze overigens ook in staat om door de schors van een niet beschadigde boom heen te knagen, zo hebben proeven aangetoond. Omdat het hout weinig voedzaam is, moeten ze op dat moment vaak nog een jaar of twee 'doorknagen' om een volwassen rups te worden.
By Orchi, from Wikimedia Commons
Aan de voet van de boom vind je dan zaagsel dat uit de boorgaten valt. Veel dieren verpoppen in de boom en krijg je niet te zien voor ze als bruine vlinder, met camouflagestreepjes zodat ze op boomschors lijken, te voorschijn komen. Sommige rupsen zoeken echter een ander plekje om te verpoppen, zoals bij het 'overstekend wild' dat wij aantroffen. En dan maar hopen dat er geen vogel langskomt die trek heeft in een flinke snack, want dan zijn al die jaren voor niks geweest. De vlinders hebben nauwelijks monddelen en eten niet meer. Zorgen voor nageslacht is het enige dat hen nu nog bezighoudt.
In het filmpje zie bovengenoemde dieren en veel bloeiende planten en bomen op het landgoed. E-mailabonnees kunnen hier klikken om het filmpje te bekijken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten