Kievitsbloemen zijn in het wild erg zeldzaam geworden
Planten zoals de dotterbloem en kievitsbloem zijn typische soorten van natte hooilanden. In de heemtuin van Leiderdorp waren de kievitsbloemen talrijk, dat is beslist niet elk jaar het geval. Dus ik had geluk toen ik er in april ging filmen. Met de zon achter de wijnrode klokjes kwam het blokjespatroon van de bloemblaadjes goed tot zijn recht. In het wild is de plant in ons land zeer zeldzaam, langs de Overijsselse Vecht en het Zwarte Water in Zwolle zijn ze nog te vinden. Wanneer de rivier overstroomt worden de zaden met het water meegevoerd. Dan begint het lange wachten, want het zaad doet er zo'n 5 tot 8 jaar over om een bloeiend bolletje te worden. Hommels zijn belangrijk voor de bestuiving van de plant, die daarvoor een 'landingsbaan' van ultraviolet licht uitstraalt. Ook door zelfbestuiving kan de plant zaad maken, maar een door hommels bestoven plant is fitter dan zo'n zelfbestuiver. Onderzoekers stelden vast dat bevruchte kievitsbloemen een maand langer leven. Waarschijnlijk is dat een hormonale kwestie: als een hommel de plant bestuift komt er een signaalstof vrij die de plant aanzet om nog niet af te sterven. En de plant blijft dan afweerstoffen aanmaken tegen ziektes. Kievitsbloemen zijn gevoelig voor een schimmel: Pythium. Maar dank zij de hommel kan deze schimmel bij het bolgewasje aanzienlijk minder schade aanrichten. Een mooie bijvangst van jaren onderzoek naar hommels en kievitsbloemen was dat dit ook lijkt te werken bij aardappels. Wanneer die bevrucht worden, treedt de gevreesde aardappelziekte fytoftora veel minder op. Maar dan moeten we wel weer aardappels gaan kweken die bloeien. De meeste aardappelplanten die nu op de akkers staan, bloeien niet meer. Omdat de bloei veel energie vraagt van de plant - en dus van de eetbare knol - worden aardappels geteeld met steriele planten.
Aardappelbloemen zijn minstens
even zeldzaam....
Toen ik dat las ging mij een licht op. Een aantal jaren geleden ben ik begonnen om wat groenten in mijn achtertuin te telen. Ik had ook wat pootaardappeltjes gekocht, die ik in grote containers en zakken opkweekte. De aardappels bloeiden met mooie wit/gele bloemetjes en we hadden een flinke aardappeloogst. De jaren erna zag ik tot mijn verbazing nooit meer bloemetjes aan de planten, en de oogst heeft die van het eerste jaar ook nooit meer geëvenaard. Misschien lag het geheim wel bij de bloemetjes en de hommels. Ik heb echter geen idee waar ik nog bloeiende aardappels kan kopen, want ik koop ze elk jaar bij dezelfde leverancier en die pootaardappels zijn blijkbaar veranderd in steriele exemplaren na de eerste aankoop in 2011.
In het filmpje van deze week zie je natuurlijk de kievitsbloemen, maar ook paarse schubwortel, waarover ik in maart 2017 al eens een blog schreef. Ook de witte sterretjes van het daslook straalden deze dag in de zon. E-mailabonnees kunnen hier klikken om het filmpje te zien.
Tenslotte de hartelijke groeten aan het "KNNV-echtpaar" uit Den Haag, dat getuige was van het maken van dit filmpje!
Als extra'tje deze week nog een kort filmpje van wilde hyacintjes in het Alphense Bospark. Email-abonnees: klik hier.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten