vrijdag 26 mei 2017

Het Limburgs Heuvellandschap - Het plateau van Crapoel en het Gulpdal

In de laatste aflevering van de serie korte filmpjes over Zuid-Limburg staat het plateau van Crapoel centraal. Op bijgaande kaart, ontleend aan Wikimedia, is het plateau met Cr aangegeven. Het plateau wordt begrensd door riviertjes Gulp (Gu) en Geul (Ge). Zoals uit dit kaartje blijkt is het heuvelland in feite een plateau, doorsneden door rivier- en beekdalen. Het grootste plateau is het Plateau van Margraten (M op de kaart), dat tot 140 meter hoog wordt.  Op de plateaus vinden we dorpjes, boomgaarden, hoeves, akkers, tuinbouwgrond en weilanden. Dat kun je in mijn filmpje zien. De randen van de plateaus zijn steile hellingen. Omdat ze minder makkelijk te bewerken zijn, zijn die vaak nog bebost. Rivieren zoals de Maas en beken zoals de eerder genoemde Geul en Gulp, maar ook de Geleenbeek die ik in eerder blog liet zien, hebben gedurende vele jaren diepe dalen uitgesneden in dit landschap. De beken slingeren door grasland met wilgen en populieren. In de dalwanden zijn twee opvallende landschapselementen te zien: grubben en graften. Grubben (ook wel holle wegen genoemd) zijn diep ingesleten paden die zijn ontstaan in de zachte ondergrond door eeuwenlang gebruik. Graften zijn terrasachtige hellingen die gevormd zijn door vroegere landbouwmethoden, waarbij de hogere gronden gebruikt werden om de lagere delen op te hogen. Daarnaast droeg erosie ook een steentje bij. Al met al maken al deze landschapselementen een wandeling heel afwisselend. En al dat stijgen en dalen is een goede training voor de kuiten :). Een dier dat dankbaar gebruik maakt van dit landschap is de das. Overal vonden we sporen in de vorm van wissels (looppaadjes), prenten (pootafdrukken), haar dat aan prikkeldraad was blijven hangen en burchten (de holen waarin de dassen wonen).
Die burchten kunnen eeuwenoud zijn, want ze worden van generatie op generatie gebruikt en telkens uitgebreid. De ingang van zo'n burcht is breder dan hoog. Vossenholen zijn hoger dan breed. Denk aan de vorm van een dassen- en vossenlichaam en je begrijpt waarom dat zo is. Op bijgaande foto van John Campbell (Wikimedia) zie je beide dieren naast elkaar. In het filmpje kun je een ingang van zo'n dassenburcht zien.  



Geen opmerkingen: