Tot de jaren '70 van de vorige eeuw werd de zogenoemde IJzeren Poort in de Donau, een passage van ruim 100 km die de grens vormt tussen Servië en Roemenië, door schippers en passagiers met angst en beven tegemoet gezien. Aan beide kanten van de Donau reiken daar bergketens tot 1200 meter hoog. Het verval in dit stuk van de Donau is dubbel zo groot als de 100 km ervoor, waardoor de stroming -zeker bij smalle stukken- sterk en onberekenbaar is. En op de bodem loert ook gevaar, want er zijn rotsen en steenriffen waar je maar beter uit de buurt kunt blijven. Hoeveel schepen er in de loop van de eeuwen zijn vergaan heb ik nergens kunnen vinden, maar tijdens de Tweede Wereldoorlog is er een flink aantal wrakken in de IJzeren Poort achter gebleven. Eind augustus 1944 kwam een Duitse vice-admiraal met 172 schepen vanuit de Zwarte Zee aan bij de IJzeren Poort, achterna gezeten door de Russische Donauvloot. Vòòr de Duitse schepen lag de IJzeren Poort als een bijna onneembare vesting en in de bergen had Stalin's Rode Leger zich verschanst. Slechts enkele schepen wisten te ontsnappen en de Duitsers besloten de overige 150 schepen op te blazen. Sinds de oorlog staken de masten van deze schepen boven het water uit, vooral aan het einde van de zomer als er minder water door de Donau vloeide. Voor de Donauschippers kwamen er dus nog meer obstakels bij. In de jaren 70 wilden de Roemenen de wrakken opruimen, maar dit initiatief strandde toen er mijnen ontploften en opruimers het leven lieten. In 2008 is er uiteindelijk door een Nederlands ingenieursbureau grote schoonmaak gehouden: zij hebben de 20 wrakken die het meest in de weg lagen kunnen verwijderen.
De loop van de Donau, bron Daniel Ullrich, wikimedia
Intussen is het varen niet alleen door het verwijderen van de wrakken minder risicovol geworden. Er is een dam met een stuwmeer aangelegd, dat het waterpeil in de IJzeren Poort met zo'n 40 meter verhoogd heeft. De bouw van de Derdap stuwdam heeft zijn prijs, niet alleen in geld maar ook in de vorm van 17 dorpen die in het water zijn verdwenen en 25.000 mensen die daardoor een andere woonplaats moesten zoeken. De dam is 440 meter lang en 55 meter hoog. Twaalf aggregaten met een vermogen van 3000 megawatt leveren jaarlijks 11 miljard Kwh elektriciteit op, die verdeeld wordt tussen Servië en Roemenië.
De vaart door de IJzeren Poort duurt een aantal uren. Helaas was het vrij somber weer en zelfs wat mistig. Toch kun je in de film zien hoe hoog de bergen oprijzen en ook de passage in de sluis Derdap I, die ons maar liefst 34 meter naar beneden brengt heb ik in beeld gebracht. Daarvoor zie je in de film een impressie van twee Servische steden: Novi Sad en hoofdstad Belgrado.
E-mailabonnees kunnen hier klikken om de film te zien. Volgende keer het vervolg van onze tocht over de Donau.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten