donderdag 15 november 2018

Laag water

Laag water in de Donau
Onlangs hebben we een reis gemaakt over en langs de Donau, van Passau (Duitsland) naar de Zwarte Zee en terug. De boottocht voerde door Oostenrijk, Slowakije, Hongarije, Servië, Bulgarije en Roemenië. Wegens laag water moesten we helaas grote delen met de bus doen. Op de heenweg hebben we heel Hongarije en het grootste deel van Servië per bus doorkruist om vervolgens over te stappen op een andere boot. Tijdens onze reis regende het in het noorden van Europa, waardoor we op de terugweg wel door deze landen konden varen, het waterpeil was net genoeg gestegen. Ook waren er delen waar weliswaar nog net voldoende water in de rivier stond, maar waar de boot weinig vaart kon maken omdat hij anders te veel zand opwoelde. Daarom hebben de we laatste 200 km naar de delta (en op het laatste eveneens de laatste 200 km terug naar Passau) per bus afgelegd. De boot kon het niet binnen de gegeven tijd varen, soms lag het tempo maar op iets meer 7 km per uur (in plaats van 20 km/u). Het was al met al een stuk minder relaxed dan gepland, deze reis.
Donau delta
Niet alleen de Donau heeft te maken met extreem lage waterstanden. In eigen land hebben de Rijn en de Waal een historisch laag waterpeil. Hier varen schepen met minder dan de halve lading door de ondiepe wateren.
De lage waterstanden hebben grote gevolgen voor de scheepvaart, inlaat van drinkwater èn voor de planten en dieren in de rivieren. Maar de mens heeft al langer invloed uitgeoefend op de watersituatie in de rivieren, zo schrijft ARK natuurontwikkeling. Door de aanleg van zomerdijken hebben we de rivierbeddingen in de afgelopen eeuwen smaller gemaakt. Doordat de rivier minder meandert, stroomt het water harder en neemt meer zand mee. Door deze erosie daalt de rivierbodem elk jaar 2 centimeter. Op sommige plekken is de daling sinds 1900 wel twee meter! En wanneer de uiterwaarden in zeldzame gevallen, ondanks de zomerdijken, nog eens overstromen, blijft daar relatief veel sediment achter. Zo komen de uiterwaarden steeds hoger en droger te liggen. Voor moerasvogels en jonge vissen, voor wie deze moerassige uiterwaarden de kraamkamer waren, is dat een minder goede ontwikkeling. Periodes van droogte, zoals dit jaar, vergroten het probleem. Dus waterbeheerders bekijken nu of maatregelen uit het verleden teruggedraaid moeten worden. Misschien moeten er zomerdijken weggehaald worden en nevengeulen worden gegraven. Zo blijkt maar weer dat elke menselijke ingreep in de natuur ongeplande effecten kan hebben. Wij hebben in ieder geval aan den lijve ondervonden welke gevolgen de droogte had voor een rivier die zo afhankelijk is van regenwater als de Donau. De film van deze week is wat langer dan normaal, in ruim 11 minuten krijg je een indruk van onze reis tot aan Bratislava. De vogels in de bomen zijn zee-arenden, we zagen soms wel 3-4 van deze machtige beesten per dag. Meer delen volgen. E-mailabonnees kunnen hier klikken om de film te bekijken.


Geen opmerkingen: