Het gaat al een tijdje niet goed met onze bijen. Voor wie alle publiciteit gemist heeft: een recent Duits onderzoek laat zien dat we maar liefst 2/3 minder insecten hebben dan 10 jaar geleden. In aantallen dus. We hebben minder muggen in onze slaapkamer, minder insecten tegen de voorruit als we op de snelweg rijden, maar ook minder voedsel voor vogels en minder bestuivers voor ons voedsel. Oorzaken worden gezocht in het gebruik van bepaalde pesticiden (zoals roundup) en verlies van bloemrijke weiden en overhoekjes. Als individu kun je er wat aan doen door zelf geen roundup te gebruiken (hoe erg is een beetje gras tussen je tegels???) en veel bloeiende bloemen in je tuin of balkon te plaatsen. Ik ben eens een tijdje gaan filmen bij onze braam en zag dat zo'n enkele struik al best verschil kan maken. Wat kwamen daar veel verschillende insecten op af: bijen, hommels, zweefvliegen en zelfs een runderdaas. Die laatste bracht me trouwens aardig in verwarring want in een poging om hem op naam te brengen bleef ik maar zoeken bij de zweefvliegen. Dazen eten immers bloed, dacht ik. Hun snuit bevat een aantal mesjes waarmee ze je huid als het ware opensnijden om het bloed op te kunnen zuigen. Maar dat blijken alleen de vrouwtjes te doen (net als bij muggen trouwens), zij hebben het bloed nodig om eitjes tot ontwikkeling te brengen. Mannetjesdazen eten stuifmeel en dat zie je de grijze runderdaas in het filmpje dan ook doen: hij dept het van de bramenbladeren op.
Waar dazen vrij forse vliegen zijn van wel 2 centimeter groot, zag ik juist ook heel kleine bezoekers op de bramenbloemetjes. De foto is een schermprint uit het filmpje, dus niet superscherp. Wat je echter goed ziet bij het bijtje dat komt aanvliegen is het gele 'masker' op het voorhoofd. Dit zijn maskerbijtjes: kale, glimmende zwarte bijtjes, ergens tussen de 4 en 9 mm groot. Bijen gebruiken in het algemeen speciale haren om stuifmeel te verzamelen. De kale maskerbijen kunnen dat dus niet. Ze verzamelen stuifmeel en nectar in een keelzakje ofwel krop. Ze hebben speciale borstels aan kun kaken om het stuifmeel naar binnen te schuiven vanuit de bloem of vanuit hun voorpoten. Nectar verzamelen ze met hun tong, dat kan alleen bij ondiepe bloemen, waar de nectar aan de oppervlakte ligt. Soms blazen ze een belletje nectar uit en na een minuut slikken ze het weer in. Waarschijnlijk doen ze dat om de nectar iets te laten indampen, zodat er meer zoetigheid en minder water in zit. Ik heb dat zelf niet gezien, want de bijtjes vlogen als een razende rond de bramenbloemetjes. Ik had al moeite genoeg om ze op de film te krijgen. Maskerbijen nestelen in holle stengels (onder andere van de braam), maar maken ook graag gebruik van bijenhotels. Hun nestelgedrag lijkt een beetje op dat van de rosse metselbij, die ik vorig jaar augustus al eens in een blog beschreef. Ze metselen hun broedcellen echter niet dicht met modder maar met een vliesje van eiwithoudende vloeistof dat ze vanuit klieren uit hun borststuk via hun mond naar buiten brengen. Het voedsel dat ze voor hun nageslacht achterlaten is de gelei van nectar en stuifmeel die uit hun krop komt. Je kunt in dit hoofdstuk van Gasten van Bijenhotels alles nog eens in detail nalezen.
In het filmpje zie je verschillende insecten op de braam. Ik heb, met hulp van de (gratis) Basisgids Hommels en het forum van waarneming.nl zo veel mogelijk soorten op naam proberen te brengen. Mocht je nog iets zien dat niet klopt, laat het me dan weten!
E-mailabonnees kunnen hier klikken om het filmpje te zien.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten